[:nl]Hans Van Gompel en Wim Wijsmans onderzochten de juridische stand van zaken van de buitengerechtelijke ontbinding. Het artikel werd gepubliceerd in Limburgs Rechtsleven.
De buitengerechtelijke ontbinding – De derde weg
De ontbinding – het tenietdoen – van een contract is een verregaande contractuele sanctie. Daarom bepaalt artikel 1184 B.W. dat een ontbinding in principe enkel door de rechter kan worden uitgesproken (de zogenaamde gerechtelijke ontbinding). Partijen kunnen in een overeenkomst tevens specifieke gevallen voorschrijven waarin zij zelf kunnen overgaan tot ontbinding (het zogenaamd uitdrukkelijk ontbindend beding).
De buitengerechtelijke ontbinding vormt een zogenaamde “derde weg”. In bepaalde omstandigheden wordt aanvaard dat een contractspartij op eigen initiatief op de ontbinding kan anticiperen via een eigen (partij)beslissing: de zogenaamde buitengerechtelijke ontbinding. Deze partijbeslissing blijft wel het (mogelijk) voorwerp uitmaken van een a posteriori-controle door de rechter.
Een aarzelend Hof van Cassatie – Een verdeelde rechtsleer
In drie arresten – twee van 2 mei 2002 en één van 16 februari 2009 – heeft het Hof van Cassatie zich (zoals niet ongebruikelijk) in eerder onduidelijke termen uitgesproken over de buitengerechtelijke ontbinding.
Dit leidde in de rechtsleer tot een controverse of het hoogste rechtscollege de figuur van de buitengerechtelijke ontbinding al dan niet had aanvaard als remedie ter beteugeling van een contractuele wanprestatie. Professor S. Stijns en professor L. Cornelis waren in deze discussie de belangrijkste protagonisten.
De bodemrechters twijfelen niet !
In hun artikel onderzochten Hans Van Gompel en Wim Wijsmans de positie van de bodemrechters – de rechtbanken en hoven van beroep – en in het bijzonder of de aarzelende rechtspraak van het Hof van Cassatie en de verdeelde rechtsleer een invloed had op hun toepassing van de buitengerechtelijke ontbinding.
Uit deze analyse bleek dat bodemrechters zich hieraan op het terrein weinig gelegen lieten. Mits het vervuld zijn van een aantal duidelijke voorwaarden, werd de buitengerechtelijke ontbinding systematisch erkend, m.n.:
- het voorhanden zijn van een wanprestatie die een gerechtelijke ontbinding rechtvaardigde;
- de verplichte voorafgaandelijke tussenkomst van de rechter was zinloos of zonder voorwerp geworden;
- de schuldeiser had in een kennisgeving aan de schuldenaar zijn ontbindingsverklaring en het motief voor de ontbinding vooraf bekend gemaakt;
- de eigenlijke ontbindingsbeslissing was voorafgegaan door een ultieme ingebrekestelling (behoudens indien deze nutteloos was geworden).
Deze rechtspraak verdient goedkeuring
Vanuit praktisch oogpunt kan deze rechtspraak volmondig worden bijgetreden. De buitengerechtelijke ontbinding is immers een bijzonder nuttig instrument. Het laat een contractspartij toe, onder voornoemde voorwaarden, zich te ontdoen van een wederpartij die manifest in gebreke en/of te kwader trouw is.
(H. Van Gompel en W. Wijsmans, “De buitengerechtelijke ontbinding: springlevend, ondanks een aarzelend Hof van Cassatie en een verdeelde doctrine”, Limb. Rechtsl. 2015, 99-116)
Hans Van Gompel en Wim Wijsmans
Januari 2016[:en]Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Sed pharetra, mauris egestas gravida sollicitudin, sem lorem consequat nibh, ac commodo metus diam eget lectus.
Sed porta a erat ac aliquam. Praesent dapibus elit et dictum imperdiet. Donec ac metus massa. Curabitur sit amet libero sit amet tortor feugiat sagittis eu vitae diam. In fringilla nisl magna, id blandit ante imperdiet in. Donec vestibulum vehicula consectetur. Phasellus ultricies rhoncus lectus, quis porttitor sem pellentesque ac. Quisque egestas interdum placerat. Nunc tellus quam, ullamcorper ac libero sed, viverra vulputate erat. Donec feugiat nec erat id mattis. Phasellus quis mauris lacus. Nunc imperdiet libero ut mauris bibendum consectetur a sed dui. Cras id mauris quis est molestie fermentum.Duis vel gravida erat
Cras tincidunt ex et est tempus fermentum. Cras eu odio sed augue convallis efficitur ut posuere nisi. Nam tempus nisl lorem. Praesent egestas turpis quis ultrices egestas. Duis nibh velit, faucibus nec arcu eu, suscipit maximus elit. Sed nec ullamcorper lacus. Duis pharetra nisi a vulputate sodales. In felis risus, dictum ac finibus ut, vulputate sit amet neque. Phasellus sollicitudin dui nec ullamcorper feugiat. Sed nibh enim, aliquam vel nibh quis, fringilla commodo lacus. Sed a libero nec arcu cursus faucibus. Vivamus fringilla elit sit amet maximus ultrices. Proin venenatis quam eget mi placerat tristique.
Sed auctor augue dignissim arcu finibus, sed lobortis augue rutrum. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Praesent ac faucibus augue. Nulla facilisi. Aenean sit amet nunc a velit porttitor gravida. Vivamus risus odio, pharetra ut pellentesque at, vulputate condimentum diam. In at pulvinar purus. Sed imperdiet, purus at facilisis sagittis, sem quam molestie turpis, nec iaculis sapien est id ligula. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Sed vel pretium neque.
Phasellus tristique sit amet neque id fringilla
Nullam quam justo, vehicula sed porta id, ultricies sed ligula. Duis vel lorem a enim vestibulum volutpat et nec enim. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce condimentum sapien sed ante finibus commodo. Praesent efficitur ultricies quam et euismod. In nisl orci, pulvinar quis tellus at, tristique congue sem. Maecenas sed aliquam sem, et feugiat massa. Proin vehicula augue id velit gravida mollis et consequat tortor. Pellentesque pulvinar dui in dapibus gravida. Nunc iaculis ex diam, quis consectetur augue volutpat in. Praesent interdum felis justo, sit amet pellentesque nulla accumsan nec. Fusce sagittis scelerisque ante. Pellentesque rhoncus consequat elit, eu maximus sem efficitur in.[:fr]Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Sed pharetra, mauris egestas gravida sollicitudin, sem lorem consequat nibh, ac commodo metus diam eget lectus. Sed porta a erat ac aliquam. Praesent dapibus elit et dictum imperdiet. Donec ac metus massa. Curabitur sit amet libero sit amet tortor feugiat sagittis eu vitae diam. In fringilla nisl magna, id blandit ante imperdiet in. Donec vestibulum vehicula consectetur. Phasellus ultricies rhoncus lectus, quis porttitor sem pellentesque ac. Quisque egestas interdum placerat. Nunc tellus quam, ullamcorper ac libero sed, viverra vulputate erat. Donec feugiat nec erat id mattis. Phasellus quis mauris lacus. Nunc imperdiet libero ut mauris bibendum consectetur a sed dui. Cras id mauris quis est molestie fermentum.
Duis vel gravida erat
Cras tincidunt ex et est tempus fermentum. Cras eu odio sed augue convallis efficitur ut posuere nisi. Nam tempus nisl lorem. Praesent egestas turpis quis ultrices egestas. Duis nibh velit, faucibus nec arcu eu, suscipit maximus elit. Sed nec ullamcorper lacus. Duis pharetra nisi a vulputate sodales. In felis risus, dictum ac finibus ut, vulputate sit amet neque. Phasellus sollicitudin dui nec ullamcorper feugiat. Sed nibh enim, aliquam vel nibh quis, fringilla commodo lacus. Sed a libero nec arcu cursus faucibus. Vivamus fringilla elit sit amet maximus ultrices. Proin venenatis quam eget mi placerat tristique.
Sed auctor augue dignissim arcu finibus, sed lobortis augue rutrum. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Praesent ac faucibus augue. Nulla facilisi. Aenean sit amet nunc a velit porttitor gravida. Vivamus risus odio, pharetra ut pellentesque at, vulputate condimentum diam. In at pulvinar purus. Sed imperdiet, purus at facilisis sagittis, sem quam molestie turpis, nec iaculis sapien est id ligula. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Sed vel pretium neque.
Phasellus tristique sit amet neque id fringilla
Nullam quam justo, vehicula sed porta id, ultricies sed ligula. Duis vel lorem a enim vestibulum volutpat et nec enim. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce condimentum sapien sed ante finibus commodo. Praesent efficitur ultricies quam et euismod. In nisl orci, pulvinar quis tellus at, tristique congue sem. Maecenas sed aliquam sem, et feugiat massa. Proin vehicula augue id velit gravida mollis et consequat tortor. Pellentesque pulvinar dui in dapibus gravida. Nunc iaculis ex diam, quis consectetur augue volutpat in. Praesent interdum felis justo, sit amet pellentesque nulla accumsan nec. Fusce sagittis scelerisque ante. Pellentesque rhoncus consequat elit, eu maximus sem efficitur in.[:]
